Na pytanie o najpopularniejsze baśnie, padają zwykle dwie odpowiedzi „Baśnie braci Grimm” oraz „Baśnie Andersena”. To oczywiście dobre przykłady, ale sam gatunek literacki jest niezwykle obszerny i ma do zaoferowania dużo więcej wartościowych dzieł. Wielu jest również pisarzy – polskich i zagranicznych – którzy pisaniem baśni się zajmowali. Te z pozoru proste formy bogate są w nawiązania do fantastyki, opowiadają o siłach nadprzyrodzonych czy cudownych zdarzeniach.
Baśń, czyli inaczej bajka magiczna – więcej o gatunku literackim
Baśń określana bywa również mianem bajki magicznej lub fantastycznej. W założeniu gatunek ten cechuje się domieszką pierwiastków fantastycznych czy nadprzyrodzonych do realnych i ludzkich. Światy te mają się w założeniu przenikać i na siebie oddziaływać. W bajkach obecne są nawiązania do znanych w danym kraju legend, podań i opowiadań wspomnieniowych. Opierają się na wierzeniach ludowych i magicznych.
W literaturze wyróżnia się również baśń literacką. To dłuższe formy – najczęściej opowiadania – którym pisarze nadali cechy ludowe lub krajowe. To właśnie do tej grupy należy zaliczyć dzieła Hansa Christiana Andersena, który w XIX wieku spopularyzował ten rodzaj opowiadań.
Najpopularniejsze baśnie
Jak już zostało wspomniane, baśnie to obszerny zbiór dzieł. Poniżej znajdziecie najpopularniejsze z nich, które najszerzej przeniknęły do kultury masowej.
Hans Christian Andersen
Popularny cykl baśni napisany przez pochodzącego z Danii pisarza, który tworzył w XIX wieku. Wśród najpopularniejszych znalazły się takie jak:
- „Brzydkie kaczątko”;
- „Calineczka”;
- „Mała Syrenka”;
- „Pasterka i kominiarczyk”;
- „Nowe szaty cesarza”.
Wiele z nich zrobiło międzynarodową karierę, będąc tłumaczonymi na dziesiątki języków świata. Pojawiały się i nadal pojawiają filmowe oraz animowane interpretacje najpopularniejszych dzieł Andersena.
Wilhelm Karl Grimm i Jacob Ludwig Karl Grimm
Równie popularne, co wyżej wymienionego, są również „Baśnie braci Grimm”. Warto wspomnieć, że w oryginalnych wersjach były one pełne okrucieństwa i innych treści, które nie nadawały się dla dzieci. Dopiero w późniejszych wydaniach ich wydźwięk był łagodzony. Do tego stopnia, że uznawane są obecnie za dzieła doskonałe nawet dla najmłodszych.
W przypadku braci Grimm mówimy o setkach dzieł. Wśród najpopularniejszych są:
- „Jaś i Małgosia”;
- „Kopciuszek”;
- „Czerwony kapturek”;
- „Królewna Śnieżka”
- „Paluszek”;
- „Baba Jaga”;
- „Bajka o dwóch braciach”.
Wiele z nich doczekało się kolejnych interpretacji – jako sztuki teatralne, filmy, seriale czy animacje. Nie zawsze o charakterze i wydźwięku odpowiednim dla młodszych odbiorców, czyli zgodnie z pierwotnymi założeniami autorów.
Charles Perrault
Siedemnastowieczny autor baśni, Charles Perrault, uznawany jest obecnie za jednego z ojców gatunku. Co jednak ciekawe, z jego dziełami wiążą się liczne kontrowersje – przede wszystkim dotyczące tego, czy faktycznie jest autorem części utworów, które są mu przypisywane. Do świadomości trafiło już jednak, że to on stworzył „Oślą skórkę”, „Kota w butach” czy „Śpiącą królewnę”. Do dzisiaj historie te uznawane są za kultowe i traktowane jako najznakomitsze przykłady baśni.
„Księga tysiąca i jednej nocy” lub „Baśnie z tysiąca i jednej nocy”
Księga ta uznawana jest za arcydzieło światowej literatury. Baśnie, podania, legendy i anegdoty – tak datują eksperci – powstawały na przestrzeni IX i X wieku. Tworzą kompozycyjną ramę legendy o Szachrijarze i jego żonie Szeherezadzie. Wszystkie wchodzące w skład księgi dzieła oparte są między innymi na opowieściach arabskich, legendach staroindyjskich czy starożytnych przypowieściach babilońsko-asyryjskich. Przełożone zostały na dziesiątki języków. Wciąż wydawane są w wielu krajach na całym świecie.
Świat baśni obejmuje ponadczasowe, będące źródłem wiedzy historycznej i ludowej dzieła, które bawią i uczą od wieków. To nie tylko najpiękniejsze bajki dla dzieci, ale również dużo poważniejsze dzieła skierowane do dorosłych odbiorców. Wydawane obecnie baśnie są bogate w piękne ilustracje, co potęguje ich odbiór. Nie ma wątpliwości co do tego, że z wymienionymi wyżej dziełami styczność będą miały kolejne i kolejne pokolenia.
