Baśnie – najpopularniejsze zbiory baśni dla dzieci i dorosłych. Baśń jako gatunek literacki

Paulina Kucharska
Choć baśnie kojarzą się z prostymi formami, najczęściej z morałem, w rzeczywistości są to dzieła dużo bardziej złożone. I co najważniejsze, wcale nie tworzone jedynie z myślą o najmłodszych odbiorcach. Wiele z nich nawiązuje do szeroko rozumianego folkloru.
baśnie
Ocena

Na pytanie o najpopularniejsze baśnie, padają zwykle dwie odpowiedzi „Baśnie braci Grimm” oraz „Baśnie Andersena”. To oczywiście dobre przykłady, ale sam gatunek literacki jest niezwykle obszerny i ma do zaoferowania dużo więcej wartościowych dzieł. Wielu jest również pisarzy – polskich i zagranicznych – którzy pisaniem baśni się zajmowali. Te z pozoru proste formy bogate są w nawiązania do fantastyki, opowiadają o siłach nadprzyrodzonych czy cudownych zdarzeniach.

Baśń, czyli inaczej bajka magiczna – więcej o gatunku literackim

Baśń określana bywa również mianem bajki magicznej lub fantastycznej. W założeniu gatunek ten cechuje się domieszką pierwiastków fantastycznych czy nadprzyrodzonych do realnych i ludzkich. Światy te mają się w założeniu przenikać i na siebie oddziaływać. W bajkach obecne są nawiązania do znanych w danym kraju legend, podań i opowiadań wspomnieniowych. Opierają się na wierzeniach ludowych i magicznych.

W literaturze wyróżnia się również baśń literacką. To dłuższe formy – najczęściej opowiadania – którym pisarze nadali cechy ludowe lub krajowe. To właśnie do tej grupy należy zaliczyć dzieła Hansa Christiana Andersena, który w XIX wieku spopularyzował ten rodzaj opowiadań.

Najpopularniejsze baśnie

Jak już zostało wspomniane, baśnie to obszerny zbiór dzieł. Poniżej znajdziecie najpopularniejsze z nich, które najszerzej przeniknęły do kultury masowej.

Hans Christian Andersen

Popularny cykl baśni napisany przez pochodzącego z Danii pisarza, który tworzył w XIX wieku. Wśród najpopularniejszych znalazły się takie jak:

  • „Brzydkie kaczątko”;
  • „Calineczka”;
  • „Mała Syrenka”;
  • „Pasterka i kominiarczyk”;
  • „Nowe szaty cesarza”.

Wiele z nich zrobiło międzynarodową karierę, będąc tłumaczonymi na dziesiątki języków świata. Pojawiały się i nadal pojawiają filmowe oraz animowane interpretacje najpopularniejszych dzieł Andersena.

Zobacz też:  Canzona – wszystko o wierszu, który wywodzi się z poezji rycerskiej

Wilhelm Karl Grimm i Jacob Ludwig Karl Grimm

Równie popularne, co wyżej wymienionego, są również „Baśnie braci Grimm”. Warto wspomnieć, że w oryginalnych wersjach były one pełne okrucieństwa i innych treści, które nie nadawały się dla dzieci. Dopiero w późniejszych wydaniach ich wydźwięk był łagodzony. Do tego stopnia, że uznawane są obecnie za dzieła doskonałe nawet dla najmłodszych.

W przypadku braci Grimm mówimy o setkach dzieł. Wśród najpopularniejszych są:

  • „Jaś i Małgosia”;
  • „Kopciuszek”;
  • „Czerwony kapturek”;
  • „Królewna Śnieżka”
  • „Paluszek”;
  • „Baba Jaga”;
  • „Bajka o dwóch braciach”.

Wiele z nich doczekało się kolejnych interpretacji – jako sztuki teatralne, filmy, seriale czy animacje. Nie zawsze o charakterze i wydźwięku odpowiednim dla młodszych odbiorców, czyli zgodnie z pierwotnymi założeniami autorów. 

Charles Perrault

Siedemnastowieczny autor baśni, Charles Perrault, uznawany jest obecnie za jednego z ojców gatunku. Co jednak ciekawe, z jego dziełami wiążą się liczne kontrowersje – przede wszystkim dotyczące tego, czy faktycznie jest autorem części utworów, które są mu przypisywane. Do świadomości trafiło już jednak, że to on stworzył „Oślą skórkę”, „Kota w butach” czy „Śpiącą królewnę”. Do dzisiaj historie te uznawane są za kultowe i traktowane jako najznakomitsze przykłady baśni.

„Księga tysiąca i jednej nocy” lub „Baśnie z tysiąca i jednej nocy”

Księga ta uznawana jest za arcydzieło światowej literatury. Baśnie, podania, legendy i anegdoty – tak datują eksperci – powstawały na przestrzeni IX i X wieku. Tworzą kompozycyjną ramę legendy o Szachrijarze i jego żonie Szeherezadzie. Wszystkie wchodzące w skład księgi dzieła oparte są między innymi na opowieściach arabskich, legendach staroindyjskich czy starożytnych przypowieściach babilońsko-asyryjskich. Przełożone zostały na dziesiątki języków. Wciąż wydawane są w wielu krajach na całym świecie. 

Świat baśni obejmuje ponadczasowe, będące źródłem wiedzy historycznej i ludowej dzieła, które bawią i uczą od wieków. To nie tylko najpiękniejsze bajki dla dzieci, ale również dużo poważniejsze dzieła skierowane do dorosłych odbiorców. Wydawane obecnie baśnie są bogate w piękne ilustracje, co potęguje ich odbiór. Nie ma wątpliwości co do tego, że z wymienionymi wyżej dziełami styczność będą miały kolejne i kolejne pokolenia. 

Zobacz też:  Apologia – gatunek literacki stworzony w obronie ludzi i idei. Geneza, definicja i przykłady dzieł pochwalnych
Total
0
Shares
Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Related Posts