Ballady były charakterystyczne głównie dla epoki romantyzmu. To z tego okresu pochodzą najwybitniejsze utwory polskich poetów. Okazuje się, że ten gatunek nadal funkcjonuje w literaturze, choć w nieco zmienionej formie. Jak wyglądają współczesne ballady? Dowiedz się, czym się wyróżniają.
Ballada – co to za gatunek?
Ballada uznawana jest za gatunek synkretyczny, łączący cechy charakterystyczne kilku rodzajów literackich: liryki, epiki i dramatu. Nazwa prawdopodobnie wywodzi się z języka włoskiego, gdzie ballare oznacza ‘tańczyć’. Do czasów romantyzmu poeci i pisarze dbali o to, by utwory były ściśle przypisane do konkretnego gatunku. To w epoce romantyzmu narodził się synkretyzm rodzajowy, a poeci dowolnie mieszali ze sobą poszczególne gatunki. Tak właśnie narodziła się ballada romantyczna.
Epoka romantyzmu
Romantyzm rozkwitł w Europie z końcem XVIII w. Po burzliwym okresie Rewolucji francuskiej ludzie zaczęli podważać dotychczasowe poglądy panujące w epoce oświecenia. Przestało się liczyć tylko to, co racjonalne. Zaczęto dostrzegać granicę pomiędzy światem duchowym a światem materialnym. Nowe poglądy miały wielki wpływ na sztukę i literaturę. Powstawały utwory inspirowane wierzeniami i ludowymi powieściami. Wśród artystów i pisarzy nie brakowało miłośników folkloru, którzy w sztuce ludowej upatrywali wskazówek mających ich prowadzić w życiu doczesnym.
Ballady romantyczne
Nowa epoka zwiastowała zmiany we wszystkich dziedzinach. W literaturze zaczęto tworzyć ballady romantyczne, które czerpały ze sztuki ludowej. Formą, treścią, a nawet językiem nawiązywały do folkloru. W balladach pojawiały się fantastyczne postacie, a świat zmarłych był przedstawiany jako równoległy, z którym można się kontaktować. Przyroda stanowiła ważny element ballad i ukazywana była jako żywa istota, od której człowiek jest w dużym stopniu zależny. Najbardziej znanym autorem ballad w Polsce był Adam Mickiewicz. Wydanie tomu „Ballady i romanse” zapoczątkowało polską epokę romantyzmu.
Ballady współczesne
Ballady współczesne mocno ewoluowały. Bogactwo wątków i postaci pozostało niezmienne, jednak narracja w wielu utworach ma charakter subiektywny. Wśród współczesnych utworów nie sposób pominąć Suzanne Collins, która jest autorką trylogii „Igrzyska śmierci”, „W pierścieniu ognia” i „Kosogłos”. Na postawie jej książek nakręcono filmy o tych samych tytułach. Cała trylogia otrzymała znakomite recenzje.
Niedawno autorka wróciła z nową książką zatytułowaną „Ballada ptaków i węży”. Książka jest prequelem wydarzeń, które miały miejsce w trylogii. Choć mocno odbiega od utworów znanych z poprzednich epok, zarówno narracja, jak i zarys postaci, fabuła i akcja doskonale wpisują się w ramy, jakie zostały wyznaczone dla tego utworu literackiego.
Ballada jest gatunkiem literackim dosyć powszechnym w literaturze współczesnej. Podlega zmianom tak samo jak wszystkie pozostałe formy, jednak w dalszym ciągu jest to gatunek synkretyczny, pełen dramatyzmu i wartkiej akcji. Współczesne ballady to utwory, które bez problemu zaspokoją najbardziej wybrednych czytelników.