Te wiersze liryczne, które swój początek miały we Włoszech, były swego czasu niezwykle popularne. Ich pisaniem zajmowali się czołowi poeci – nie tylko pochodzący z Włoch, ale również z innych europejskich krajów. Również w Polsce canzona miała swoich propagatorów, którzy opanowali sztukę pisania wierszy w tym stylu do perfekcji.
Canzona – definicja i pochodzenie
Canzona, w Polsce czasem zapisywana „kancona”, to rodzaj wiersza lirycznego. Jego tematyka dotyczyć mogła jedynie wojny i miłości. Wszystko dlatego, że forma ta wywodzi się bezpośrednio od poezji rycerskiej. Cechą charakterystyczną wierszy jest kunsztowna budowa. Najczęściej składają się one z siedmio- lub jedenastozgłoskowych wersów.
Choć te popularne wiersze liryczne wywodzą się z Prowansji, krainy historycznej w południowo-wschodniej Francji, ukształtowały się one we Włoszech w okresie średniowiecza. To właśnie stamtąd pochodzą najbardziej znani poeci, którzy zajmowali się canzonami. Na fali popularności gatunek szybko wyszedł jednak poza kraj, w którym zyskał popularność. Niedługo później ta moda dotarła również do Polski.
Czołowi przedstawiciele – zagraniczni oraz polscy
Czołowymi twórcami canzony we Włoszech byli Francesco Petrarca, Dante Alighieri oraz Giovanni Boccaccio. Pierwszy z wymienionych uznawany jest za ojca gatunku, ponieważ to on ukształtował zasady utworów tego typu. W szesnastowiecznej Polsce również znaleźli się poeci, którym nowa forma przypadła do gustu. Wśród czołowych przedstawicieli wymienia się Sebastiana Grabowieckiego. W baroku canzony pisał natomiast Jan Andrzej Morsztyn.
W słowniku pod hasłem „canzona” znajduje się również odniesienie do muzyki. Używa się tej nazwy do określenia ogółu gatunków lirycznych mających charakter pieśniowy.
Choć canzona jest gatunkiem obecnie nieco zapomnianym, na pewno zasługuje na uwagę i zainteresowanie. Szczególnie z powodu kunsztownej budowy, która najlepiej świadczy o umiejętnościach autora, a która przekłada się na ponadczasowy przekaz samych utworów.