Andrzej Bursa – Życie, twórczość i dziedzictwo poety przeklętego
Andrzej Bursa to wybitny polski poeta. Był prozaikiem, dramaturgiem i dziennikarzem. Poznaj jego krótkie, ale intensywne życie i buntowniczą twórczość.
Życie Andrzeja Bursy – Krótka biografia
Andrzej Bursa urodził się 21 marca 1932 roku. Miejscem jego urodzenia był Kraków. Jego rodzice pracowali jako nauczyciele. Rozstali się w roku 1947. Przyczyną rozstania były różnice światopoglądowe. Ojciec Feliks miał komunistyczne poglądy. Andrzej nie akceptował tych sympatii ojca. Miał złe relacje z ojcem.
Uczęszczał na tajne komplety podczas wojny. Rozpoczął naukę w 1945 roku. Uczył się w V Gimnazjum i Liceum w Krakowie. Po ukończeniu szkoły średniej studiował na Uniwersytecie Jagiellońskim. Zaczął od Sekcji Dziennikarskiej. Potem studiował na Wydziale Filologicznym. Jego specjalnością był język bułgarski.
Z powodu swojej postawy opozycyjnej nie został dopuszczony do egzaminu maturalnego na czas. Przerwał studia przez kłopoty finansowe. Zaczął pracować jako dziennikarz. Był reporterem Dziennika Polskiego w Krakowie. Pracował tam od grudnia 1954 do 1957 roku.
W 1952 roku ożenił się z Ludwiką Szemioth. Była studentką ASP. Mieli syna Michała. Dokonał apostazji w październiku 1956 roku.
Zmarł w Krakowie 15 listopada 1957 roku. Miał zaledwie 25 lat. Przyczyną śmierci była wrodzona wada aorty. Towarzyszył temu mit samobójstwa. Został pochowany na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie.
Bunt i antyestetyka – Charakterystyka twórczości Bursy
Andrzej Bursa należał do Pokolenia ‘56. Był zaliczany do kręgu poetów wyklętych. Uważany jest za poetę przeklętego i buntowniczego. Jego twórczość trwała bardzo krótko. Było to zaledwie około 3 lata.
Opublikował 37 wierszy i opowiadanie Mason. Publikował je w czasopismach studenckich. Jego utwory pełne były buntu. Cechowała je brutalność i cynizm. Stosował wulgaryzmy i brutalizmy. Używał obrazoburczości. Charakteryzowała go gwałtowność wyrazu.
Jego poezja łączyła awangardowy ascetyzm. Miała klasycystyczną formę. Wiersze miały kontestacyjny charakter. Był to wyraźny bunt wobec norm obyczajowych. Kwestionował estetykę socrealizmu. Szukał trwałych wartości humanistycznych. Chciał znaleźć prawdy o człowieku.
Dostrzegał zło wokół siebie. Wyrażał je literackimi środkami. Jego twórczość idealnie opisywała rzeczywistość. Robił to w sposób demaskatorski. Utwory przesycone są ukrytym liryzmem. W utworach można wyróżnić trzy grupy. Są to utwory buntownicze, marzeniowe i refleksyjne.
Był indywidualistą. Nie był związany z żadnymi grupami literackimi.
Najważniejsze dzieła Andrzeja Bursy
Debiutancka książka poety ukazała się po jego śmierci. Została wydana nakładem Wydawnictwa Literackiego. Jednym z najsłynniejszych wierszy jest ‘Nauka chodzenia’.
‘Nauka chodzenia’ – egzystencja człowieka jako pasmo nieustannych upokorzeń.
Ważne teksty to między innymi ‘Karnawał’, ‘Miasteczko’, ‘Pantofelek’, ‘Miłość’. Poemat ‘Luiza’ obnażał zło i brzydotę świata. Pokazywał zło maskowane mitami.
Poemat ‘Luiza’ obnażał zło i brzydotę świata maskowaną mitami.
Napisał powieść zatytułowaną ‘Zabicie ciotki’. Stworzył także dramat ‘Karbunkuł’. Wybrane dzieła to: poemat „Luiza”, powieść „Zabicie ciotki”, sztuka teatralna „Karbunkuł”. Opublikował też zbiór wierszy i opowiadań.
Jego wiersze poruszają różnorodne tematy. Dotyczą literatury i życia. Mówią o śmierci i religii. Poruszają kwestie społeczeństwa. Cytaty z tekstów odnoszą się do tych zagadnień.
Poeta cierpi za miliony od 10 do 13.20. O 11.10 uwiera go pęcherz wychodzi rozpina rozporek zapina rozporek. Wraca chrząka i apiat’ cierpi za miliony.
W tekstach pojawiają się odniesienia do różnych miejsc. Wymieniono kancelarię i bar ‘Raj Ambasadora’. Wspomniano kawiarnię ‘Ministerialną’ i szpital. Pojawia się tramwaj i lokal ‘prima sorta’. Występuje też bar w Wiedniu.
W tekstach wymienione są różne postaci. Pojawia się cesarz i sekretarz. Występuje lekarz i konduktor. Są tam dzieci i staruszkowie. Wspomniano poetkę i czytelników.
Dziedzictwo i upamiętnienie
Pośmiertnie w 1959 roku Andrzej Bursa otrzymał nagrodę. Była to Nagroda Listopada Poetyckiego. Dostał ją za najciekawszy debiut. Został wyróżniony na Festiwalu Młodej Poezji Polskiej.
Od 1967 roku przyznaje się Nagrodę imienia Andrzeja Bursy. Ufundowali ją krakowscy krytycy. Nagroda ta jest przeznaczona dla młodych pisarzy.
W 2013 roku zespół Fonetyka wydał album muzyczny. Album zawierał wiersze Bursy. Pokazuje to współczesne interpretacje jego twórczości.
Jego postać jest powiązana z Pokoleniem ’56. Należą do niego inni wybitni twórcy. Wśród nich są Stanisław Grochowiak i Edward Stachura. Jest zaliczany do grona poetów przeklętych. W tej grupie znajdują się Rafał Wojaczek i Stanisław Barańczak.
Twórczość Bursy wciąż inspiruje. Jest obecna w literaturze i muzyce. Jego wiersze można znaleźć na platformach internetowych. Wywrota to jedna z nich. Serwisy społecznościowe jak YouTube czy Facebook udostępniają jego teksty i interpretacje.
Kluczowe statystyki dotyczące życia i twórczości
Przedstawiamy najważniejsze dane liczbowe. Pokazują one zwięźle przebieg życia i kariery Andrzeja Bursy.
Kryterium | Wartość |
---|---|
Data urodzenia | 21 marca 1932 |
Data śmierci | 15 listopada 1957 |
Wiek w chwili śmierci | 25 lat |
Czas twórczości | Około 3 lata |
Liczba opublikowanych wierszy (w czasopismach) | 37 |
Pamiętajmy, że mimo krótkiego życia, jego twórczość pozostawiła trwały ślad.